Dach potrafi zająć nawet jedną trzecia budżetu przewidzianego na budowę domu. Dlatego wybierając rodzaj dachu trzeba wziąć pod uwagę kwestię finansową. Drugi temat do dyskusji to eksploatacja poddasza – czy będzie to kolejne piętro czy jedynie składzik na sezonowe przedmioty jak na przykład choinka czy sprzęt sportowy. Trzeci, choć nie mniej ważny element do rozważań to walory eksploatacyjne materiałów.
Im bardziej skomplikowany kształt dachu, tym więcej materiałów zostanie zużytych. Najmniej kosztował będzie dach płaski, przy jego projektowaniu i późniejszych zakupach najmniej pomylimy się co do potrzebnej ilości materiałów. Dodatkowo skomplikowane dachy wiążą się zawsze z docinaniem i dopasowywaniem końcówek, co zawsze generuje odpady. W takim przypadku nie zaoszczędzimy też na robociźnie, a jeśli zdecydujemy się na droższe elementy, końcowa cena może przejść nasze najśmielsze oczekiwania – choć oczywiście nie w oczekiwaną stronę.
Prostszy dach to niższy koszt ze względu na pokrycie i konstrukcję. Ta ostatnia różni się w zależności od kształtu. Bardziej skomplikowane dachy wymagają więcej niezbędnych przypór, detali architektonicznych i większej ilości izolacji. Do tego nie każda konstrukcja obsłuży każdy rodzaj pokrycia. Dlatego trzeba się wnikliwie zapoznać z plusami i minusami wszystkich rozwiązań, zestawić je z potrzebami przyszłych mieszkańców, a potem wybrać spośród kompatybilnych pokryć. Dach to na tyle duża inwestycja, która w dodatku ma służyć na wiele lat, że nie może być tutaj mowy o niezdecydowaniu, błędach czy niedoróbkach. Ważna jest też ekipa montażowa, bo niestaranności w wykonaniu to przeciekający dach i straty materialne. Dobrze jest wybrać poleconych specjalistów.
Typy dachów
Do wyboru mamy dachy płaskie, jednospadowe, wielospadowe, dwuspadowe, czterospadowe, mansardowe, namiotowe i naczółkowe.
Dachy płaskie są płaskie, ale wbrew powszechnej opinii nie są poziome. Niewielki kąt, do dwudziestu stopni jest niezbędny do spływu powierzchniowego wody do rynien oraz pomocny przy opadach śniegu. Więźba dachu płaskiego to najprostsza konstrukcja, dostępna w wersji wentylowanej i niewentylowanej. Ten typ dachu można wykorzystać jako taras, co znacząco potrafi zbić koszty, a także uatrakcyjnić wygląd bryły budynku.
Dach jednospadowy to zmodyfikowana wersja dachu płaskiego. Posiada jedną połać, ale dużo większy kąt nachylenia. Zwykle stosowany jest przy przybudówkach albo budynkach gospodarczych. Jest to też tani sposób na zadaszenie, gdy budynek jest długi, ale wąski, do sześciu metrów.
Dach dwuspadowy to chyba najpopularniejszy rodzaj dachu. Ma dwie skośne połacie i dość prostą konstrukcję. Jeśli jest postawiony bezpośrednio na stropie tworzy poddasze nieużytkowe lub magazynowe. Jednak wystarczy podnieść ściany boczne o metr wyżej, a już otrzymamy poddasze użytkowe, a w praktyce kolejne piętro. Będzie ono miało mniejszą powierzchnię do życia, chociaż skosy sufitu łatwo można wykorzystać na szafy i schowki.
Podobny do niego jest dach naczółkowy. W praktyce jest to dach dach dwuspadowy, gdzie ostre zakończenia są zastąpione ściętymi naczółkami. Istnieje wariant z podwyższonymi ścianami lub nie, w zależności od potrzeb. Stosuje się tu prawie taką samą konstrukcję więźby jak przy dachu dwuspadowym.
Dach czterospadowy zwany też kopertowym ma cztery połacie. Najczęściej występują w wariancie o podobnym lub takim samym kącie nachylenia. Poddasza ma większą ilość skosów i jest nieco większe niż przy dachu dwuspadowym. Tutaj również istnieje podwyższenia ścian bocznych. Jest to dość sztywny dach, o już nieco bardziej skomplikowanej konstrukcji. Najczęściej stosuje się płatwiowo-kleszczową, gdzie dwie większe połacie mają kształt trapezów, a dwa pozostałe trójkątów.
Dach namiotowy jest podobny do czterospadowego, ale bardziej regularny. Wszystkie połacie są równej wielkości i mają kształt trójkątów i przypominają piramidę. Jest to dobry dach dla domów o kwadratowym rzucie poziomym. Stosuje się także konstrukcję płatwiowo-kleszczową, ale regularność pokrycia upraszcza ilość elementów podpierających.
Dach wielospadowy lub inaczej nazywany wielopołaciowy, składa się z wielu połaci o różnych kształtach na przykład trapezów, trójkątów, kwadratów i prostokątów. Zaleca się, aby wszystkie miały ten sam kąt nachylenia. Jest to idealny dach, jeśli planujemy użytkować poddasze o podobnej powierzchni jak pozostałe piętra, ale niezbędne jest dobudowa ścianek kolankowych. Ich minimalna wysokość powinna być nieco większa i wynosi 115 cm. Skala trudności wykonania jest tu dużo wyższa, a co za tym idzie sam dach będzie droższy.
Najbardziej skomplikowany jest dach mansardowy, czasem nazywany dachem łamanym lub polskim. Występuje w wariantach dwu- i czteropołaciowym. Część górna jest bardziej płaska, po czym następuje złamanie i dalsza część dachu jest pod innym kątem, bardziej stroma. Pod względem użytkowym jest to najlepsze wyjście. Poddasze jest praktycznie pełnowymiarowym piętrem, nie ma tu zmniejszających kubaturę skosów. Patrząc pod kątem wyglądu bryły budynku odnosi się wrażenie mniejszego domu, ponieważ całe piętro ukryte jest w dachu. Dodatkową ozdobą są ukryte między dachówkami okna nadające lekkości. Oprócz tylu zalet, istnieją także wady. Dach mansardowy to najtrudniejszy do stworzenia ze wszystkich dachów. Posiada najbardziej skomplikowaną konstrukcję, musi spełniać normy dotyczące wytrzymałości, szczelności i izolacji cieplnej.
Wybór dachu powinien być dobrze przemyślaną decyzją. Niezależnie, od tego na który ostatecznie się zdecydujemy, niezbędny jest bardzo szczegółowy kosztorys i zapas funduszy.